Bertan bereziki preziatua, euskal sukaldaritzarako baitezpadako osagaia da.
Ohituraz berde jaten bada ere, heldutasunean gorritzen da, goxotasuna galdu gabe. Ekoizle historikoen artean aipagarrienak Bernardina serorak eta Jean Moyrie ditugu. Maiatzetik urrira bitartean eskura daiteke, soilik Euskal Herriko merkatal-postuetan kasik.
Gorriaren motatik dator. Freskoa delarik 7 eta 14 zentimetro arteko luzetasuna du. Motza eta zabala, kono forma du, puntta xorrotxa pixka bat borobildua. Azala leuna du eta gorri-gorria da. Lehortzerakoan ilundu egiten da. 2000ko ekainetik Jatorri Deitura Kontrolatua (JDK) dauka eta izen horren pean 10 herritan ekoitz daiteke, Ezpeleta barne. Bataz besteko uzta urteko 62 tona piper hautsa izaten da.
Euskal Herriko piperra izendapena atzematen da baita ere (goxoa edo beroa). Ezpeletako piper desklasatua izan daiteke (Arnoa eta gasnarekin egiten den bezala), edo JDKren araudia segitzen ez duen Gorria motako ekoizpena izan daiteke, edo zorigaitzez, Euskal Herrian landaturiko edozein piper mota… Edozein gisaz, ekoizpen hori marjinala da, urtean 3-4 tona hauts baizik ez baititu gainditzen.
Piper honek Eusko Labela dauka. Urtero 60 tona inguru merkaturatzen dira. Piper hau berdea eta nahiko ttipia da eta Bizkaian jaten da gehien bat, frijitua edo aperitifan. Urriko azken astelehenean merkatu handia antolatzen da.
Nahiko beroa den piper hau luzea (12-15 cm) eta mehea da heldua delarik. Berde-horixka da biltzeko garaian. Arno xuriko ozpinean prestaturik, babarrun xuriekin jan ohi da, edo pintxotan, zintzur bustitze garaian.
Pikillo piperrak Lodosan hartu du izena, bere ʺ muttur xorrotx okerraren berezitasunagatik ʺ. Erre eta zuritu ondoren, kutxatan jartzen da, den bezala (naturalean). Dakarren haragi fin pittin bat beroarekin gozatzea besterik ez da geratzen. Nafarroako urre gorritzat kontsideratzen da. 1987ko otsailaz geroztik, Jatorri Deitura Kontrolatua du. Landatze eremua Lodosa, Andosilla, Carcar, Sartaguda eta Mendabiako udalerrietan zabaltzen da.
Ahuntz adarra, Ezpeletako piperra bezala, Nafarroako etxe paretetan lehortzen jartzen da, edo xuritu eta haziak kendu-eta ehotzen (Txorixo piperraren haragia). Lehortu ondoren, ur epeletan berridratatzen da, eta ondoren xamurturiko haragia igurzten da. Ohituraz bizkaitar erako saltsendako baitezpadako osagaia da, baina zorigaitzez, pixkanaka-pixkanaka, tomatearekin ordezkatzen ari da.